Khi chơi forex, Trader thường chủ yếu quan tâm đến các cặp tiền chính, chứng khoán, kim loại (vàng hoặc bạc), năng lượng, tiền điện tử mà quên mất một sản phẩm hết sức thú vị khác chính là ETF hay quỹ hoán đổi danh mục.
ETF là một trong những sản phẩm quan trọng và có giá trị nhất tạo ra cho nhà đầu tư trong những năm gần đây. Đặc biệt, nếu được sử dụng khôn ngoan thì ETF trở thành sản phẩm mang lại giá trị to lớn cho nhà đầu tư. Vậy ETF là gì? Cơ chế hoạt động của ETF và các loại Exchange Traded Fund phổ biến nhất hiện nay là những loại nào? Hãy cùng kienthucfx tìm hiểu trong bài viết này nhé.
Quỹ ETF (Exchange Traded Fund) là gì?
Quỹ ETF là quỹ thụ động, hoán đổi danh mục của các cổ phiếu trong một rổ cổ phiếu. Hiểu đơn giản là Quỹ ETF xác định một danh mục cổ phiếu với một tỷ trọng cụ thể. Bạn đầu tư vào quỹ là đầu tư thụ động 1 danh mục cổ phiếu này.
Cái hay của quỹ ETF là bạn có ít tiền mà bạn lại mua được rất nhiều cổ phiếu, như vậy tiền của bạn đã được chia ra rất nhiều cổ phiếu. Rủi ro mất tiền của bạn sẽ được giảm đi rất nhiều.
Tại sao gọi quỹ ETF là thụ động bởi quỹ này không có giao dịch mua bán tài sản quỹ mà xây dựng danh mục quỹ để bạn bỏ tiền vào đó đầu tư thôi. Danh mục tài sản tăng hay giảm do thị trường quyết định.
Đặc điểm của quỹ ETF
- Giao dịch ETF tương tự như giao dịch cổ phiếu riêng lẻ nên ETF được mua bán theo thời gian thực, trong bất cứ phiên giao dịch nào.
- Các quỹ ETF lớn mạnh nhất hiện nay đều là những quỹ hoạt động dựa trên chỉ số tham chiếu tiêu biểu như S&P 500.
- Ai có thể tham gia: Bất cứ ai, kể cả trader nhỏ lẻ cũng đều có thể tham gia giao dịch ETF
- Giao dịch giống CFD: Các ETF hiện tại đang trở thành 1 trong những sản phẩm giao dịch được cung cấp bởi sàn forex. Vì thế, ETF hoàn toàn mang đặc điểm của những sản phẩm giao dịch CFD khác như: đòn bẩy, Spread, phí Swap (tuỳ thuộc vào từng ETF).
- Tính thanh khoản: Vì được mô phỏng giá trị của 1 ngành hàng, 1 lĩnh vực… nào đó, nên ETF cũng sẽ có những ETF thanh khoản tốt và ETF thiếu thanh khoản.
Lịch sử ra đời và phát triển của quỹ ETF
Có thể nói quỹ ETF là phát minh của 1 thương nhân người Hà Lan vào năm 1774. Tuy nhiên mọi thứ chỉ là manh nha, thai nghén suốt gần 2 thế kỷ.
Năm 1989: một sự nghiêm túc về ý tưởng về Quỹ ETF ra đời, mô phỏng theo quỹ chỉ số S&P500 ra đời, và bán như cổ phiếu.
Năm 1990: quỹ mô phỏng chỉ số đầu tiên trên thế giới ra đời ở Canada: Quỹ Toronto Index Participation Fund. Quỹ này mô phỏng chỉ số TSE-35 (Mô phỏng chỉ số của 35 công ty có vốn hóa lớn ở Canada), sau này là TSE-100.
Năm 1993: Quỹ ETF mô phỏng theo chỉ số S&P500 ra đời ở Mỹ, đó là quỹ SPDR S&P500. Đây là quỹ ETF lâu đời và thuộc hàng lớn nhất thế giới.
Năm 1999 & Năm 2001: Quỹ ETF lần lượt xuất hiện ở Châu Á (1999) và Châu Âu (2001)
Năm 2002: Giới thiệu quỹ ETF về trái phiếu đầu tiên, để mô phỏng về thị trường trái phiếu. Tổng số lượng quỹ ETF có trên toàn thế giới là 246 quỹ ETF.
Năm 2007: đó là năm đánh dấu sự phát triển vượt bậc của quỹ ETF, riêng ở Mỹ đã có 269 quỹ ETF mô phỏng các chỉ số khác nhau đã được giới thiệu ra công chúng.
Năm 2009: có 1000 quỹ ETF hoạt động trên toàn nước Mỹ.
Năm 2010: Tổng tài sản dưới quyền quản lý của các quỹ ETF đạt mức 1000 tỷ USD.
Năm 2012: Có 81 quỹ ETF được thanh lý & đóng cửa.
Năm 2014: Có hơn 1500 quỹ ETF được thành lập, tổng số tài sản dưới quyền quản lý lên 2.000 tỷ đồng.
Năm 2016: Số lượng quỹ ETF đóng cửa đạt con số kỷ lục mới (128 quỹ ETF đóng cửa).
Năm 2018: Hiện số tài sản của quỹ ETF đã hơn 5000 tỷ USD (tuy nhiên hiện tại số tài sản được nắm giữ bởi quỹ ETF chỉ bằng tầm 1/3 so với các quỹ chủ động).
Trong chưa đầy 20 năm, các quỹ hoán đổi danh mục (ETF) đã trở thành một trong những phương tiện đầu tư phổ biến nhất cho các tổ chức và cá nhân đầu tư.
Quỹ hoán đổi danh mục được biết đến là rẻ hơn và hiệu quả hơn so với các quỹ tương hỗ, đem lại sự đa dạng hóa đầu tư với chi phí thấp cùng nhiều lựa chọn giao dịch và arbitrage. Với hơn 1 ngàn tỷ USD tài sản được quản lý, số lượng các quỹ ETF được thành lập mới từ vài chục đến hàng trăm mỗi năm. Quỹ ETF phổ biến đến mức nhiều công ty môi giới sẵn sàng thực hiện các giao dịch miễn phí với một số quỹ ETF.
Quỹ ETF hoạt động như thế nào
ETF là loại hình quỹ kết hợp giữa một mô hình quỹ thông thường và một là hình thức cổ phiếu, vừa có đặc tính và chức của quỹ, nhưng vẫn có hoạt động giao dịch như một cổ phiếu trên thị trường, với có mức thị giá thay đổi tùy vào khối lượng, cung cầu mà chúng được mua và bán.
Chứng chỉ ETF trong chứng khoán hoạt động dựa trên việc các nhà lập thành chứng thực hiện việc thành lập các hạng mục chứng khoán. Để thành lập được chứng chỉ ETF này các bên thành lập sẽ thiết lập vốn, thực hiện chiến lược chọn lựa các cổ phiếu sao cho giá trị của chứng chỉ ETF thu hút các gia vị của các nhà đầu tư khác nhau. Sau đó các nhà đầu tư dựa vào cơ chế này, lựa chọn cho mình chứng chỉ phù hợp, theo ngành, theo giai đoạn, theo gia vị đầu tư…
Chứng chỉ ETF có các loại hình ETF đóng và mở. Sẽ có quy định và cơ chế hoạt động khác nhau.
Các loại quỹ ETF phổ biến nhất hiện nay
Mặc dù như có nói trước đó, ETF có thể giao dịch tương tự như 1 loại cổ phiếu riêng lẻ, nhưng do nhu cầu và sự phát triển, ETF càng ngày càng được mở rộng, tạo ra để thêm thu nhập, đầu cơ, tăng giá và để phòng ngừa hoặc bù đắp một phần rủi ro trong danh mục đầu tư. Một số loại ETF điển hình nhất hiện nay gồm:
- ETF trái phiếu: gồm trái phiếu chính phủ, trái phiếu công ty, trái phiếu tiểu bang
- ETF trong ngành: theo dõi một ngành cụ thể như công nghệ, ngân hàng hoặc lĩnh vực dầu khí.
- ETF hàng hóa: Phân loại và mô phỏng theo chỉ số vàng, nông sản, hàng hóa khác…
- ETF tiền tệ: Phân loại và mô phỏng theo chỉ số đồng tiền của các nước đã phát triển
- ETF thị trường: Được thiết kế để theo dõi một chỉ số cụ thể như S&P 500 hoặc NASDAQ
- ETF thị trường nước ngoài: dùng để theo dõi các thị trường ngoài Hoa Kỳ, chẳng hạn như Chỉ số Nikkei của Nhật Bản hoặc chỉ số Hang Seng của Hồng Kông
- ETF nghịch đảo: dùng để tìm kiếm lợi nhuận từ sự sụt giảm của thị trường cơ sở hoặc chỉ số
- ETF đầu tư thay thế: đây là dạng ETF sáng tạo, cho phép nhà giao dịch tiếp cận với một chiến lược đầu tư cụ thể.
Có nên đầu tư vào các quỹ ETF không?
Lợi ích khi đầu tư quỹ ETF
- Chi phí thấp: So với các quỹ tương hỗ khác thì quỹ ETF vận hành với chi phí thấp hơn hẳn bởi nó vận hành một cách thụ động.
- Mua bán linh hoạt: Chỉ với một tài khoản giao dịch trên sàn chứng khoán là nhà đầu tư đã có thể giao dịch, mua bán chứng chỉ quỹ ETF.
- Có thể mua ở bất cứ đâu: ETF đầu tư trên quy mô toàn cầu, số lượng cổ phiếu nhiều, đa dạng các loại quỹ nên bạn hoàn toàn có thể mua quỹ ETF ở bất kỳ đâu trên thế giới.
- Minh bạch và thanh khoản cao: Là một cổ phiếu được niêm yết trên thị trường chứng khoán nên tính minh bạch và thanh khoản của quỹ ETF rất cao.
Rủi ro khi đầu tư quỹ ETF
Bất kỳ một loại đầu tư nào cũng tồn tại những mặt rủi ro của nó. Và quỹ ETF cũng không phải là trường hợp ngoại lệ. Những rủi ro đó đến từ việc:
Tính đa dạng chưa đủ
Đặc điểm của quỹ ETF đó là tính đa dạng hóa. Tuy nhiên trên thực tế có những quỹ ETF chỉ theo dõi một nhóm cổ phiếu nhất định thuộc những nhóm ngành khác nhau như cổ phiếu ngành xăng dầu, hàng không…. Những quỹ này độ đa dạng hóa còn thấp nên dễ xảy ra tình trạng thua lỗ.
Tính thanh khoản
Trên thị trường chứng khoán, bên cạnh những loại cổ phiếu có tính thanh khoản cao thì vẫn có thể có những cổ phiếu thanh khoản thấp. Quỹ ETF cũng vậy. Do đó, các nhà đầu tư cần xem xét kỹ càng trước khi quyết định mua một loại quỹ ETF nào đó.
Một số quỹ ETF hoạt động không hiệu quả
Quỹ ETF mô phỏng chỉ số của một ngành nào đó vì vậy mà khi ngành hoạt động không hiệu quả sẽ dẫn đến việc giá chứng chỉ quỹ của ngành đó cũng sẽ có xu hướng sụt giảm theo.
Chi phí mua quỹ ETF cao hơn so với mua cổ phiếu riêng lẻ
Khi mua chứng chỉ quỹ ETF, nhà đầu tư sẽ phải chịu thêm chi phí môi giới đồng thời thêm phí quản lý nên sẽ cao hơn hẳn so với mua các loại cổ phiếu thông thường.
Không có đặc quyền như cổ phiếu
Đối với chứng chỉ quỹ ETF thì khi nắm giữ bạn sẽ không được hưởng những đặc quyền như đối với cổ phiếu là không được quyền tham gia vào đại hội cổ đông.
Top 10 quỹ ETF lớn nhất hiện nay
| Ký hiệu | Tên | Tổng tài sản đang quản lý (AUM)Đơn vị: USD | Khối lượng giao dịch trung bình |
| SPY | SPDR S&P 500 ETF | $290,672,951.77 | 67,241,656 |
| IVV | iShares Core S&P 500 ETF | $212,989,665.34 | 3,326,965 |
| VTI | Vanguard Total Stock Market ETF | $161,857,601.69 | 2,930,856 |
| VOO | Vanguard S&P 500 ETF | $159,939,700.93 | 3,046,171 |
| QQQ | Invesco QQQ | $133,481,264.46 | 46,526,891 |
| AGG | iShares Core U.S. Aggregate Bond ETF | $80,921,313.21 | 6,095,491 |
| GLD | SPDR Gold Trust | $76,833,043.80 | 13,807,788 |
| VEA | Vanguard FTSE Developed Markets ETF | $74,867,419.42 | 8,644,967 |
| IEFA | iShares Core MSCI EAFE ETF | $71,611,410.90 | 7,631,567 |
| BND | Vanguard Total Bond Market ETF | $62,499,019.72 | 4,853,790 |
Không ngạc nhiên khi khối lượng giao dịch ETF lớn nhất hiện nay lại trực thuộc SPDR, iShares, Vanguard. Ba quỹ này tập trung đầu tư vào 1 số danh mục khác nhau, nếu iShares là các cổ phiếu công nghệ thì Vanguard lại là quỹ theo dõi chỉ số S&P 500. Hay như SPDR trở thành quỹ tín thác lớn nhất và 1 trong những sản phẩm giao dịch đình đám mà quỹ này đang đầu tư chính là vàng.
Trader nào hay giao dịch vàng đều phải theo dõi lượng vàng được mua vào và bán ra tại SPDR. Bởi chúng có thể tác động khá lớn tới thị trường không chỉ dài hạn mà ngay cả ngắn hạn, bởi khối lượng mà SPDR Gold Trust mua/bán mỗi lần đều được tính theo khối lượng đơn vị là tấn.
Xét về tổng thể, Vanguard có thể được xem là quỹ đầu tư lớn nhất. Thậm chí, Vanguard còn được chính tỷ phú Warren Buffett gợi ý là một trong những quỹ đáng để đầu tư nhất hiện nay.
Làm sao để mua ETF?
Như chúng tôi có nói phía trên ETF hoạt động tương tự như cổ phiếu riêng lẻ, ở chỗ chúng có thể được mua và bán cả ngày giao dịch trên các sàn môi giới. Chính vì thế bạn có thể mua trực tiếp ETF từ chính những tổ chức phát hành.
Chính vì thế, với các trader Việt Nam cách dễ dàng nhất để mua các loại ETF, là thông qua những sàn forex có cho phép giao dịch sản phẩm này. Lúc này việc giao dịch ETF sẽ theo dạng CFD, và về cơ bản, bạn cũng không hề sở hữu chúng, cách thức hoạt động hoàn toàn tương tự như giao dịch các cặp tiền tệ forex, hay vàng khác.
Hy vọng chúng tôi đã cung cấp được các thông tin cần thiết về quỹ ETF là gì? Có nên đầu tư vào quỹ ETF không?
Tham khảo:
